آزمون تعیین کارایی نگهدارنده ها به روش مواجهه ( Chapter 51 Preservative Challenge Test ) رایج ترین روشی است که برای سنجش اثربخشی نگهدارنده در محصولات دارویی و مکمل استفاده می شود. از این روش برای ارزیابی تأثیر مواد نگهدارنده در لوازم آرایشی، محصولات مراقبت شخصی و سایر محصولات دارویی نیز استفاده می شود. نگهدارنده ها مواد ضد میکروبی هستند که به فرمولاسیون محصولات آبی اضافه می شوند تا با مهار رشد و کاهش میزان الودگی میکروبی به حفظ ایمنی محصول کمک کنند.
آزمون تعیین کارایی نگهدارنده ها به روش مواجهه به روش <USP51> انجام می شود و از 5 میکروارگانیسم (3 باکتری و 1 قارچ-کپک و یک مخمر ) برای آزمایش چالش استفاده می گردد. هر یک از میکروارگانیسم ها سویه های شناخته شده ای از میکروارگانیسم های بیماری زا هستند و طیف وسیعی از فیزیولوژی های میکروبی را نشان می دهند.
لازم است زمانی که یک محصول اولین بار تحت آزمون های اثربخشی ضد میکروبی قرار میگیرد ،انجام اعتبار خنثیسازی و بازیابی میکروب ها لازم است تا اطمینان حاصل شود که میکروارگانیسمها میتوانند در صورت وجود از محصول بازیابی شوند.
خلاصه روش آزمون تعیین کارایی نگهدارنده ها به روش مواجهه از روش <USP 51>
قبل از شروع آزمون <USP 51> ، محصول باید با استفاده از <USP 61> (شمارش میکروبی برای حضور عوامل بیماری زا پس از تولید ) مورد ارزیابی قرار گیرد .
محصول در 5 ظرف جدا می شود که هر کدام از ظروف با یکی از 5 میکروارگانیسم که متعلق به گونه های گسترده ای از میکروارگانیسم ها بوده و شامل میکروارگانیسم های زیر می باشد :
(S. aureus (ATCC 6538 از میکروارگانیسم هایی که در پوست رشد میکنند ،
E. coli (ATCC 8739) باکتری باسیل گرم منفی ، بی هوازی اختیاری و شاخص الودگی مدفوعی است ،
( P. aeruginosa( ATCC 9027،باکتری گرم منفی رایج در آب و خاک است ،
( C. albicans( ATCC 10231، مخمر شایع در دهان و پوست ،
و( A. brasilien( ATCC 16404 قارچی که در همه محیط ها می تواند حضور داشته باشد.
این میکروارگانیسم ها با غلظت CFU/g 1× 105 یا CFU/ml به نمونه منتقل میشود.
غلظت اولیه هر میکروارگانیسم با تلقیح یک ماده کنترل و با استفاده از تکنیک های استاندارد رقیق سازی و آبکاری تعیین می شود.
در زمان شروع آزمایش، حجم جداگانه ای، معمولاً 1 میلی لیتر یا 1 گرم، از محصول در حجمی از براث خنثی کننده شیمیایی رقیق می شود تا در اعتبار سنجی خنثی سازی و بازیابی استفاده شود.
محصول تلقیح شده در دمای اتاق به مدت حداقل 28 روز نگهداری می شود.
محصول در فواصل زمانی مشخص در دوره 28 روزه ارزیابی می شود.
فواصل ارزیابی به دسته بندی محصول مشخص شده روش بستگی دارد. برای دسته بندی محصولات< USP 51> به جدول زیر توجه کنید .
پس از کشت در زمان های تعیین شده ، میکروارگانیسمهای زندهمانده شمارش میشوند و کاهش لاگ هر میکروارگانیسم در هر بازه زمانی گزارش میشود.
اثربخشی سیستم نگهدارنده بر اساس معیارهای قبولی <51 USP> تعیین می شود.
چه زمانی تست اثربخشی نگهدارنده <USP 51> انجام شود:
تعیین اینکه آیا نگهدارنده انتخاب شده برای یک محصول با فرمولاسیون بلافاصله پس از تولید سازگار است یا خیر، مهم است.
همچنین ممکن است انجام آزمایش چالش دوم در عرض 2-3 ماه پس از تولید یا مطابق با زمان ماندگاری مورد نظر به عنوان بخشی از رژیم تست پایداری مفید باشد. این کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که با بالا رفتن مدت زمان تولید محصول، سیستم نگهدارنده به کار رفته با گذشت زمان اثربخش است .
همچنین لازم است هر زمان که فرمولاسیون، فرآیند تولید مرتبط با محصول تغییر کند، اثربخشی نگهدارنده در محصول خود را دوباره ارزیابی کنید.
محصولاتی مانند قطره های چشمی و شربت ها و کرم ها از محصولاتی هستند که می بایست ازمون اثر بخشی نگهداره روی ان ها صورت گیرد .
محصول آلوده در فواصل هفتگی مورد آزمایش قرار می گیرد و در صورت مناسب بودن ماده نگهدارنده، تعداد گونه های مورد آزمایش همانطور که در زیر نشان داده شده است کاهش می یابد.
بخش بسیار مهم این آزمون
خنثیکنندههایی که به اضافه میشوند تا نگهدارندههای موجود در فرمولاسیون را غیرفعال کنند و به میکروبها اجازه رشد داده تا کلنی قابل مشاهده در آگار قابل روئیت شوند در واقع باید نشان داده شود ترکیبات پلی سوربات و لسیتین و سایر ترکیبات خنثی کننده ایا توانسته اند نگهدارنده هایی مانند سوربات ها و پارابن ها و غیره را خنثی کنند نمایند .گاهی اوقات هالوژن ها ممکن است جهت خنثی سازی نیاز به افزودن تیوسولفات سدیم داشته باشند. این آزمون بر اساس < 1227 USP> انجام می شود.
شرایط آزمون
120 گرم یا میلی لیتر محصول برای <USP 51> ایده آل است. کل زمان آزمون 5 تا 6 هفته است و بر اساس نوع محصول حدود مجاز طبق جدول زیر دارد .